Pomniki Raciborza

Pomnik arcybiskupa Józefa Feliksa Gawliny

Pomnik został odsłonięty 20 listopada 2006 roku około południa przy raciborskim rynku.Jego autorem jest profesor Czesław Dźwigaja. Dzieło liczy około 2,5 metra wysokości, postawione jest na 1,5 metrowym postumencie. Józef Feliks Gawlina trzyma w jednej ręce krzyż, a w drugiej kartkę z wrzeźbionym cytatem jego autorstwa. Na postumencie wygrawerowane są najważniejsze informacje o jego osobie.

"ARCYBISKUP
JÓZEF FELIKS
GAWLINA
1892-1964
WOJSK POLSKICH
OPIEKUN
EMIGRACJI POLSKIEJ"

"Nie o to chodzi,
jak życie sobie ułożyć,
lecz dlaczego żyć warto".

Pomnik zgody

Przy rondzie zwanym „nerką", u styku dróg DW 416 i DK45 po prawej stronie stoi murowana kapliczka. Wyglądem przypomina dwukondygnacyjny słup, umieszczona jest w nim replika rzeźby św. Jana Nepomucena. Oryginał rzeźby znajduje się w pobliskim muzeum. Kapliczka powstała na znak pokoju pomiędzy biskupem wrocławskim Tomaszem II a księciem Henrykiem IV. Konflikt ten trwał 16 lat, Kościół zajął tereny należące do księcia, co mu się nie spodobało. Biskup uciekł z Wrocławia i znalazł schronienie w Raciborzu, ale i tam w 1287 roku armia Henryka IV go dopadła. Spór zakończył się 24 sierpnia 1287 roku. Biskup uległ i udał się do namiotu księcia, gdzie oboje błaganiem na klęczkach sobie przebaczyli.

Pomnik Matki Polki

Sama propozycja budowy pomnika pojawiła się na spotkaniu Polek w Raciborzu, w celu realizacji projektu powołano obywatelski komitet budowy pomnika. W 1971 r. podczas Apelu Powstańczego na Górze Świętej Anny wygłoszono akt erekcyjny. Pomnik Matki Polki autorstwa opolskiego artysty i plastyka Jana Borowczaka został odsłonięty 14 lipca w 1973 roku przy moście zamkowym w Raciborzu. Początkowo figura miał mieć inny kształt, a kobieta miała trzymać trójkę dzieci, które miały symbolizować trzy powstania śląskie i być ubrana w strój regionalny. Koncepcja ta nie została zaakceptowana w ministerstwie kultury. Końcowo figura powstała z brązu, liczy 6,7 m wysokości, a jej masa wynosi 3 Mg, przedstawia kobietę w długiej sukni, mającą uniesione ręce nad głową i trzymającą na ramieniu jedno dziecko. Rzeźba poświęcona miała być wszystkim śląskim matkom wychowującym swoje dzieci w duchu polskiego patriotyzmu.

Figura św. Jana Nepomucena

Twórcą figury św. Jana Nepomucena jest Johann Melchior Österreich. Powstała w 1733 roku, jej pierwotnym umiejscowieniem był dziedziniec klasztoru Dominikanek, a po kasacie zakonu w 1810 roku została przeniesiona na Plac Długosza i urzęduje tam do dzisiaj. Poświęcenie pomnika w nowym miejscu dokonano w 1818 roku. Posąg postawiony jest na prostokątnym postumencie, przedstawia św. Jana Nepomucena udzielającego jałmużny w otoczeniu aniołków. Całość postawiona jest na wielostopniowym cokole. Na postumencie z przodu widoczny jest herb fundatora z inskrypcją, a z tyłu napis Renovatum est anno MDCCCLI i tabliczka informująca o kolejnym odnowieniu w roku 1994.

Pomnik Jana Pawła II

Pomnik Jana Pawła II wykonała pracownia prof. Czesława Dźwigaja z Krakowa. Odsłonięty został 20 maja 2006 roku przed kościołem Matki Bożej przy ulicy Jana Pawła II. Liczył ponad 4 metry wysokości, został wykonany z brązu spiżowego i granitu. Statua wyrasta z ziemi, co symbolizuje łączność z daną ziemią, posąg trzyma w ręce Korony Matki Bożej Raciborskiej. Nie bez powodu, korony do obrazu Matki Bożej papież święcił w Częstochowie z rąk proboszcza śp. o. Krawca, a po latach pobłogosławił je wraz z obrazem na gliwickim lotnisku, trzymane przez ks. Eugeniusza Dębickiego. Po prawej oraz po lewej stronie pomnika są szpiczaste granitowe piramidki, podobno mają symbolizować góry, które papież uwielbiał.

Pomnik Arki Bożka

Wykonawcą pomnika Arki Bożka odlanego w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych był rzeźbiarz Augustyn Dyrda. Monument przedstawia Arka Bożka, sołtysa Markowic w latach 1927–1933. Postawiony na dość wysokim postumencie posąg ma wystawione ręce, w geście chęci niesienia pomocy. Na wspomnianym wcześniej postumencie widnieje imię oraz nazwisko sołtysa, a także jego znane powiedzenie: "Siła nasza leży w nas samych". Pomnik został odsłonięty 9 maja 1980 roku, aktualnie znajduje się przy ulicy Opawskiej w Raciborzu.

Pomnik Stanisława Moniuszki

Pomnik Stanisława Moniuszki wykonany został przez Jana Cykowskiego, a odsłonięty został w 1961 roku stoi na Skwerze jego imienia naprzeciw budynku Sądu Rejonowego w Raciborzu. Na wysokim postumencie, na którym umieszczone jest imię oraz nazwisko, znajduje się podobizna Moniuszki. Jego klatka piersiowa jest dumnie wypchnięta do przodu, wygląda na zamyślonego. Ręce opiera na prawdopodobnie na swoich dziełach, które opiera o własne kolano. Stanisław Moniuszko był polskim kompozytorem, tworzył muzykę nacechowaną narodowo, wplatając w swoje kompozycje elementy folkloru polskiego oraz wykorzystując utwory polskich poetów.

Kolumna Matki Boskiej

Kolumna autorstwa Jana Melchiora Oesterreicha powstała w latach 1725-1727. Aktualnie stoi na raciborskim rynku. Jest to późnobarokowe dzieło, wykonane z piaskowca. Ozdobione jest licznymi kartuszami herbowymi z aniołkami oraz figurami św. Floriana – patrona strzegącego przed ogniem, św. Sebastiana – patrona chroniącego przed epidemią i św. Marcelego - patrona Raciborza. Monument nie został wzniesiony bez powodu, a w podzięce za odsunięcie od miasta epidemii cholery, było to wotum dziękczynne z fundacji Marii Elżbiety Gaszyńskiej i rajców raciborskich.

Pomnik ku czci Powstańców Śląskich

Pomnik ku czci Powstańców Śląskich odsłonięty został w 1958 roku w raciborskim Parku Zamkowym, a dokładnie w miejscu, w którym Niemcy pochowali uczestników III powstania śląskiego. Początkowo strona polska odnosiła sukcesy, lecz do miasta sprowadzone zostały oddziały „Czarnej Reichswehry”, skutecznie broniły miasta przed całkowitym zajęciem przez powstańców. Z końcem maja siły niemieckie liczyły 3 tys. dobrze uzbrojonych ludzi, którzy posiadali artylerię i pociąg pancerny. Stacjonujący w Raciborzu Niemcy byli bez litości dla ludności polskiej, wobec której stosowano przemoc fizyczną oraz demolowano lokale propolskich instytucji. Ostatecznie III powstanie śląskie zakończyło się sukcesem.

Pomnik Josepha von Eichendorffa

Replika pomnika Josepha von Eichendorffa została odsłonięta 4 września 1994 roku niedaleko skrzyżowania ulicy Młyńskiej i Mickiewicza w Raciborzu. Oryginał zaginął po II wojnie światowej. Posąg przedstawia niemieckiego poetę epoki romantyzmu, siedzącego na pniu drzewa. Jego wzrok skierowany jest w prawą stronę, wygląda na zamyślonego. W rękach opartych na kolanie trzyma książkę.

Pomnik żołnierzy radzieckich

Pomnik żołnierzy radzieckich znajduje się pomiędzy korytem Odry a ulicą Władysława Reymonta w Raciborzu na cmentarzu zbiorczym, który powstał po II wojnie światowej. W jego odrębie pochowano żołnierzy Armii Czerwonej, poległych w walkach z Niemcami w roku 1945. Dnia 18 maja 2014 roku pomnik padł ofiarą dewastacji przeprowadzonej przez nieznanych sprawców. Został odnowiony, aktualnie tradycją jest składanie kwiatów pod pomnikiem w rocznicę zakończenia walk o Racibórz, jest to 31 marca.